woensdag 30 mei 2012

Fractal art


Een paar jaar geleden heb ik mij verdiept in fractals en fractal art.
Een fractal is een meetkundige figuur die zelfgelijkend is, dat wil zeggen opgebouwd is uit delen die min of meer gelijkvormig zijn met de figuur zelf. Fractals hebben een oneindige hoeveelheid details en bij fractals komen motieven voor die zich op steeds kleinere schaal herhalen. Ze kunnen gegenereerd worden door het herhaald toepassen van een bepaalde bewerking.
“Fractal art is geometrische kunst die ontstaat uit een formule en toch chaotisch is” (Wikipedia).
Laat een wiskundige fractalformule met meerdere variabelen de kleur bepalen van elk afzonderlijk punt in een begrensd plat valk en definieer daarbij de relatie van de kleur van elk punt tot de punten waaraan hij grenst en zie daar, je hebt het startpunt van je fractalkunstwerk.
Eventueel ‘mix’ je de gebruikte formule met andere wiskundige formules zoals bijvoorbeeld de sinus-, cosinus- en tangensformules uit de driehoekmeetkunde.
Draai vervolgens aan de ‘knoppen’ van verschillende variabelen tot je een afbeelding hebt die je kan bekoren, die je oog streelt. Daarbij speel je natuurlijk lustig met de 16 miljoen kleuren die tot je beschikking staan.
De computer is bij dit alles een belangrijk gereedschap: die doet het immens complexe rekenwerk op de achtergrond. De hieronder getoonde door mij gemaakte fractal art works zijn gemaakt met behulp van het programma Fractal Explorer version 2.02, gebouwd door Sirotinsky Arthur and Olga Fedorenko, en sommige zijn nader bewerkt met Photoshop.





dinsdag 22 mei 2012

Escher (3) - Mozaïeken


Geïnspireerd door de vlakverdelingen van Escher heb ik me afgelopen dagen verdiept in de wiskundige aspecten van mozaïeken. Interessant, hoor!

Het karakteristieke van een mozaïek is het zich herhalende patroon waarmee een (2-dimensionaal) vlak gevuld wordt. In 1891 heeft een wiskundige bewezen dat dit op precies 17 manieren kan gebeuren.
Dit worden de 17 ‘wallpaper groups’ genoemd. Of, in meer wiskundige termen, de ‘plane symmetrie groups’. Zie voor deze 17 groepen: http://en.wikipedia.org/wiki/Wallpaper_group

Elk mozaïek heeft een basisvorm die op een bepaalde manier herhaald wordt.
Die basisvormen kunnen zijn: een vierkant, een rechthoek, een gelijkbenige driehoek, een ruit, een paralellogram, een rechthoekige driehoek, een rechthoekige driehoek met twee gelijke zijden of een gelijkzijdige driehoek.
Zo’n basisvorm wordt in 2-dimensionale richting herhaald. Die herhaling kan zijn een verschuiving, een spiegeling en/of een rotatie.

Hieronder van elk van de 17 groepen één voorbeeld.


vrijdag 18 mei 2012

Talige zaken (2) - Twittertaal


Wat is een belangrijk verschil tussen Facebook en Twitter?
Op Facebook vertel je over je leven, op Twitter roep je wat over een moment in je leven.
Twitter kent ook nog eens een beperking van 140 tekens per tweet.
Het roepen over een moment en die beperking tot 140 tekens maakt Twitter een ideale bron voor nieuwe taal. Temeer daar vooral jongeren actief zijn op Twitter. En jongeren zijn creatief.
Hieronder een bloemlezing uit mijn Twitter-account, en dan met name van mijn zoon Daniël (17).

Als je iets roept hoef je je niet aan de juiste spelling van eigennamen te houden.
Mijn zoon als hij op weg is voor een avondje uit in Dalfsen:
Dalfsuhhh
De herhaling van de laatste letter fungeert in tweets vaak als uitroepteken.

Als je iets maar niks vindt dat uit je dat met een nieuw woord:
#whatsapp trending topic… Pauper
en
nou die rockwell collectie is ook wel pauper…

Soms is een tweet voor een buitenstaander (wat ik soms ben, zelfs voor mijn zoon…) volslagen onbegrijpelijk:
Naar nadiaa en dan x naar zwolle bvf toe yeah
Mijn zoon vertaalde desgevraagd: “Ik ga straks naar Nadia [zijn vriendin, RG] toe en dan gaan we op een zeker moment naar Zwolle, naar het Bevrijdingsfestival. Heb ik zin in!”

Engelse woorden worden soms gewoon op z’n Nederlands gespeld:
Was nais in zwolle
en
Morgen lekker uitslapen #tjill

“Je weet toch?” aan het einde van een zin. Vast al wel eens gehoord. In afgekorte vorm functioneert het als een versterking van het zojuist gezegde:
Vanavond training #SterrenteamA3 . Wordt vast weer een spektakel” jeweet

Het bezittelijk voornaamwoord ‘mijn’ is gedevalueerd tot ‘me’ of zelfs ‘men’:
Hmmm welke broek zal ik aan doen? blauwe, donkerblauwe of me nieuwste

Juist hoofdlettergebruik, juiste interpunctie, juiste spelling, het hoeft allemaal niet in tweets:
Naar hedon mr polska in de buldingg
en
wow op bnn valerio heeft egt een leuke cap !!!

En soms ontroert een tweet van je zoon je:
Morgen grote dag, Oma word begraven

vrijdag 11 mei 2012

Escher (2) - Documentaire op YouTube


In juli 2010 verhoogde YouTube de maximale speelduur van een ge-upload filmpje van 10 naar 15 minuten. Voor omroepen, filmstudio’s en allerlei andere partners van YouTube geldt die limiet niet. Zo is er dan ook tegenwoordig een groot aantal documentaires gratis te zien via YouTube.
Eén daarvan is een Engels gesproken documentaire over het leven en werk van M.C. Escher, met een speelduur van maar liefst een heel uur! M.C. Escher – Metamorphose is de titel.
Google maar op ‘Escher YouTube documentary’ of klik hierop: http://www.youtube.com/watch?v=1d5blV9RDgM
Vergeet niet de kwaliteit hoger in te stellen (als de snelheid van je internetverbinding dat toelaat).

De dvd van deze documentaire hoef je dus niet te kopen, tenzij je een Nederlands gesproken versie prefereert. Voor zo’n € 20,00 kun je die bestellen op bijv. bol.com: http://www.bol.com/nl/p/m-c-escher-metamorphose/1002004006434364/

woensdag 9 mei 2012

Bordspellen (1)


Eén van mijn toch best wel vele passies wordt gevormd door ‘abstract strategy board games’. Zulke spellen worden gekenmerkt door het feit dat er geen verborgen informatie een rol in speelt (zoals bijv. wel bij Stratego) en dat er geen ‘random’ zaken zijn die het spel beïnvloeden (zoals bijv. dobbelstenen).
Enkele bekende voorbeelden zijn: dammen, schaken, go, hex, molenspel, othello, mancala, boter-kaas-en-eieren en halma.

Molenspel
Een deelverzameling van de abstract strategy board games wordt gevormd door de spellen waarin de stukken allemaal gelijke ‘waarde’ hebben en het bord een vaste vorm heeft. Schaken valt dan dus bijvoorbeeld af. Dan blijven de spellen over die mijns inziens het meest basic zijn: een bord (met vierkanten of zeshoeken) en twee kleuren stukken. Én natuurlijk de regels van het spel. Het doel is natuurlijk: winnen. De regels geven de beperkingen waarbinnen het doel bereikt moet worden.

Wat mij fascineert is dat iets met zulke ‘basic’ ingrediënten de mens zoveel (spel)plezier kunnen geven. Dat is toch fantastisch? Maar wat mij ook fascineert is dat mensen in staat zijn geweest zulke spellen te bedenken.

João Pedro Neto
En, je voelt het al aankomen, er is een man, een Portugees, genaamd João Pedro Neto, die AL zulke spellen heeft geïnventariseerd en voor iedereen toegankelijk heeft gemaakt.
Kijk maar eens op: http://www.di.fc.ul.pt/~jpn/gv/soldiers.htm Een verzameling van maar liefst 273 spellen!








De allerkleinste van deze spellen,  Toads & Frogs (Padden & Kikkers) wil ik je niet onthouden. Het wordt gespeeld op een speelbord van 1 bij 9 (of zelfs maar 7) vierkantjes.
Dit is de uitgangspositie:
Spelregels:
De speler die aan de beurt is moet één van deze twee zetten doen:
-         een steen één veld vooruit plaatsen (rood naar links, blauw naar rechts)
-         met een steen over een vijandelijke steen springen en direct daarachter landen.
De speler die het laatst een zet kan doen is winnaar.

Abstract strategy games en wiskunde hebben veel raakvlakken. De zogeheten ‘speltheorie’ is zelfs een heuse tak van wiskunde. Zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Speltheorie
Over elk abstract strategy game is dan ook wel ergens op internet een wiskundige verhandeling te vinden, zelfs over dat hele simpele spelletje Toads & Frogs. Kijk maar: http://library.msri.org/books/Book29/files/erictoads.pdf

zaterdag 5 mei 2012

Escher (1)

Ik ben altijd gefascineerd geweest door de houtsneden en litho’s van de Nederlandse kunstenaar Maurits Cornelis Escher (1898-1972).
Op mijn jongenskamer hing zijn Metamorfose rondom aan de bovenzijde van de muren. Vier meter breed was het oorspronkelijke werk. Later is het op verzoek van de PTT uitgebreid tot een breedte van zeven meter en hing het tot 2008 in het postkantoor in Den Haag.


Verder hingen aan de muur van mijn kamer Hol en bol en de onmogelijke Waterval.

Op de voorzolder, waar ik mijn bureau had staan, had ik de muur voorzien van zelfgemaakt behang van Acht hoofden.


Wil je nog weer eens genieten van zijn vlakverdelingen, onmogelijke figuren en Italiaanse landschappen en stadsgezichten, kijk dan op: http://www.mcescher.nl/Gallery/gallerynl.htm
of bezoek ‘Escher in het Paleis’, de permanente tentoonstelling van bijna al zijn werken in het voormalige winterpaleis van koningin-moeder Emma in Den Haag: http://www.escherinhetpaleis.nl/